به گفته آسانگا تیلاکاراتنا، استاد برجسته مطالعات بودایی در دانشگاه کلمبو و نویسنده مشهور کتاب "بودیسم تیراواده"، یکی از نقص های موجود در سیستم کنونی آموزش مطالعات بودایی در سریلانکا این است که به اندازه کافی مجهز به ابزارهای زبانی، فلسفی و منطقی برای مطالعه عینی بودیسم به عنوان یک موضوع دانشگاهی نیست.

سریلانکا در مقایسه با بسیاری از کشورهای سنتی غیر بودایی که مطالعات بودایی را به عنوان یک موضوع آکادمیک ارائه می دهند، عقب افتاده است. بنابراین، اگر مطالعات بودایی قرار است رقابتی باقی بماند، پیروان بودایی سریلانکایی باید خود را مجهز به ابزارهای زبانی، منطقی و فلسفی برای رقابت با سایر محققان خارجی در سطح برابر سازند.

این مشاهدات توسط پروفسور تیلاکاراتنا، وابسته به گروه مطالعات پالی و بودایی دانشگاه کلمبو، در مقاله ای با عنوان "مطالعات بودیسم در سریلانکا: مسائل ، چالش ها و چشم اندازها" که در مجله دانشگاه کلمبو، . (سری سوم) جلد ۲ شماره ۱ در ۱ مه ۲۰۲۱، منتشر شد.

مطالعه آموزه های بودا که رشته دانشگاهی مطالعات بودایی از آن شکل گرفته است، از ابتدا تأکید یکسانی بر جنبه های نظری و عملی داشته است. وقتی که اگر نظریه بدون عمل خالی تلقی می شد، تمرین بدون نظریه کور تلقی می شد. عنصر اصلی در این سنت، مطالعه متون در مورد آنچه بودا آموخت، بود. با این حال، برای راهبان پیشروی سریلانکایی که تحصیلات خود را از معلمان رهبانی در محیط رهبانی گذرانده بودند، مطالعه متون یک شیوه زندگی بود، در حالی که صرفاً یک کار دانشگاهی نبود. با این حال، در سیستم آموزشی دانشگاه، مطالعات بودایی یکی دیگر از موضوعات است، با تأکید بر جمع آوری دانش از جمله نه تنها تحصیلات تکمیلی، بلکه آموزش اولیه در مدرسه، اما بیشتر از هر گونه معنای وجودی و ارتباط با آن با زندگی خالی است.

در حالی که آموزش به عنوان وسیله معیشت یک نیاز عملی است و نمی توان آن را نادیده گرفت. اما موضوعی مانند مطالعات بودایی نباید موضوعی دیگر باشد. زیرا باید به گونه ای آموزش داده شود که ماهیت آن از دست ندهد.

پروفسور تیلاکاراتنا برای اثبات گفتار خود، به دیدگاه فیلسوف پروفسورکولاتیسا ناندا جایاتیلاکا اشاره کرد که "فلسفه بودا چالشی را برای ذهن مدرن ایجاد می کند و بنابراین، باید وظیفه اصلی فیلسوفان مدرن باشد که راه حل های این سؤالات اصلی را بررسی کنند.

این مسئله در مورد مطالعات سنتی بودیسم یا مطالعات جدید بودیسم نیست. برای اینکه یک دانشمند بودایی امروزی باشد، که بتواند چالش های جهان جهانی شده را برآورده کند، باید خود را به هر دو زبانهای سنتی مانند پالی و سانسکریتی (مانند شیوه لاتین و یونانی در دانشگاههای غربی تدریس می شد)، و نیز زبانهای مدرن شرق و غرب و همراه با فلسفه بودایی و دیگر فلسفه های شرقی و غربی مجهز سازد.

نگرانی بعدی پروفسور تیلاکاراتنا مربوط به کیفیت مطالعات بودایی در سریلانکا است. علیرغم، داشتن شهرت بین المللی به عنوان مرکز مطالعات بودایی تیراواده، دارا بودن بخش در دانشگاههای مهم استانها و شهرها مانند دانشگاههای کلمبو، پیرادانیا، کالانیا، سری جایاوارداناپورا و روحونا، دانشگاه بیککوی سریلانکا (فقط برای راهبان)، موسسه تحصیلات تکمیلی مطالعات پالی و بودایی دانشگاه کالانیا و دانشگاه بودایی و پالی سریلانکا مورد نیاز امروز می باشد.-از این جهت، سریلانکا "تصویری به همان اندازه از کیفیت ندارد. مؤسسه آموزش عالی بودایی بین المللی سریلانکا[۱] و مؤسسه آموزش عالی بین المللی ناگاناندا[۲] برای مطالعات بودایی موسسه های خصوصی دانشگاهی هستند که در مطالعات بودایی تخصص دارند.

پروفسور تیلاکاراتنه اشاره می کند: آنچه لازم است، نه تنها مطالعه واقعی یا عینی، بلکه مطالعات تفسیری است که فلسفه بودیسم را در چارچوب زندگی بشر به طور خاصی و وجود به طور کلی، از جمله طبیعت و محیط زیست با همه اشکال زندگی آن قرار می دهد.

از نظر ادیان ملی، تقریباً ۷۰ درصد از جمعیت کشور بودایی هستند. در سریلانکا، بودیسم به عنوان یک درس از دبستان تا دبیرستان، به مدت ۱۳ سال آموزش داده می شود. علاوه بر این ، حدود ۱۰.۰۰۰ مدرسه بودایی وجود دارد که عموماً در صومعه های بودایی واقع شده اند و آخر هفته ها فعالیت می کنند و تقریباً ۲ میلیون دانش آموز در آنها شرکت می کنند.

به گفته پروفسور تیلاکاراتنا، این مدارس در ارائه دانش موضوعی که از طریق نمرات امتحان ارزیابی می شود، کار خوبی انجام می دهند. اما هیچ روش عینی برای اندازه گیری تأثیر این یادگیری بر زندگی شرکت کنندگان وجود ندارد. علاوه بر این، حدود ۷۰۰ پیریوانا[۳] (مراکز آموزشی رهبانی) برای راهبان بودایی تازه کار و تعداد کمی از دانش آموزان غیر روحانی وجود دارد که بودیسم، موضوع اصلی در برنامه آموزشی آنها می باشد.

در زمینه آموزش عالی، دانشگاه های اصلی سریلانکا، مطالعات بودایی (شامل تمدن، فرهنگ و فلسفه بودایی) و موضوعات مرتبط را برای دانشجویان کارشناسی تدریس می کنند. همچنین چندین دانشکده خصوصی در زمینه های مختلف رشته مطالعات بودایی تخصص دارند. این دانشگاه ها دارای برنامه های تحصیلات تکمیلی برای دانشجویان داخلی و خارجی (بیشتر از کشورهای جنوب شرق آسیا و شرق آسیا) هستند. هر یک از این برنامه ها، مسائل و چالش های خاص خود را، همراه سؤالاتی در مورد ارزش عملی آموزش مطالعات بودایی دارد.

در رابطه با مطالعات بودایی مدرن، پروفسور تیلاکاراتنا توضیح می دهد که دانش به دست آمده از طریق مطالعه متنی از طریق آموزش رسمی، از طریق خطبه های دامّا (آموزه بودا) یا ارائه دستورالعمل های مربوط به مراقبه آموزش داده می شود.

تنها راه مطالعه زبان پالی، مطالعه متون بودایی است. این روزها، پالی به عنوان موضوعی در دانشگاه ها به صورت عمومی یا درجه ممتاز تدریس می شود که از جنبه مفهومی و فلسفی بودایی با رویکردهای زبانی و ادبی، با اکثر راهبان بودایی همراه است. مطالعه زبان سانسکریتی (شامل ادبیات ماهایانا و سایر مدارس بودایی) نیز در دانشگاه ها از سطح ابتدایی تا سطح پیشرفته تدریس می شود. در این مورد نیز اکثریت دانشجویان راهب بودایی هستند.

جنبه دیگری از مطالعات بودایی و پالی، شامل دوره هایی در مورد آنچه آبیدامّا (تعریف، تجزیه و تحلیل، طبقه بندی و دسته بندی دامّاها – متون بودایی) نامیده می شود، است که بعنوان آموزه یا فلسفه عالی توصیف می شود و همچنین، در قانون پالی موجود است.

در مقایسه با شیوه مشابه در میانمار، متون بودایی آبیدامّا در محوریت برنامه درسی قرار دارد و تفاسیر و تفسیرهای فرعی به طور سنتی حفظ و مطالعه می شود. مطالعات مشابه در دانشگاه های سریلانکا در سطح مقدماتی باقی می مانند و باز هم برخلاف مورد میانمار، در سریلانکا هیچ سنت گسترده ای برای مطالعه رهبانی آبیدامّا وجود ندارد.

پروفسور تیلاکراتنا افزود که یکی دیگر از رشته هایی که تحت آن، مطالعات بودایی تدریس می شود، فلسفه است که در گروه های فلسفه تدریس می شود. در دانشگاه های محلی، موضوع مطالعات بودایی به عنوان یک برنامه (کارشناسی) سه ساله عمومی و چهار ساله ویژه یا افتخارات تدریس می شود. دانشجویان می توانند دروسی مانند فرهنگ بودایی و فلسفه بودایی را انتخاب کنند که شامل دوره های موضوعات مرتبط با منطق بودایی، معرفت شناسی و اخلاق می باشد، در حالی که دوره های تحقیق در مورد فلسفه های هندی و غربی نیز ارائه می شود).

در دانشگاه بیکسو سریلانکا و دانشگاه بودایی و پالی، تحصیلات تکمیلی در بودیسم به دو زبان انگلیسی و سینهالی در تمام بخش ها انجام می شود در حالی که موسسه تحصیلات تکمیلی پالی و مطالعات بودایی دانشگاه کالانیا در مطالعات بودایی، از جمله متنی، فرهنگی بودایی و مطالعات فلسفی در سطح لیسانس تخصص دارد. تحصیلات تکمیلی به عنوان دوره کارشناسی ارشد به مدت یک یا دو سال انجام می شود در حالی که کارشناسی ارشد فلسفه و دکترا بر اساس تحقیقات بیشتر طول می کشد.

دانشجوی معمولی در مقطع کارشناسی که مطالعات بودایی را انتخاب می کند، در بیشتر موارد یک راهب بودایی یا دانشجوی عادی است که بودیسم را به عنوان یکی از سه درس سال اول خود انتخاب می کند. کسانی که مدرک چهار ساله در مطالعات بودایی را انتخاب می کنند یا واجد شرایط هستند، تعداد کمی هستند و اکثریت دوباره راهبان جوان بودایی هستند. به جز چند استثنا، اکثر کسانی که به زبان پالی و سانسکریتی تحصیل می کنند، همه راهب بودایی هستند. پس از اتمام مدرک سه ساله، اکثر آنها به عنوان آموزگار در سیستم مدارس دولتی جذب می شوند، جایی که دین یک درس اجباری است، در حالی که برخی از کسانی که برنامه چهار ساله مطالعات بودایی را دنبال کردند ، ممکن است به عنوان مدرس در سیستم دانشگاه فرصت هایی پیدا کنند.

پروفسور تیلاکاراتنا اظهار دارد که برنامه های کارشناسی ارشد در مطالعات بودایی که شامل دوره چند واحد است و در دانشگاه ها به زبان سینهالی انجام می شود، بسیار محبوب است. و برنامه های کارشناسی ارشد بودیسم به زبان انگلیسی در بین دانشجویان خارجی محبوب است، به ویژه آنهایی که از کشورهای جنوب شرقی آسیا و دانشجویان راهبان بودایی از میانمار هستند.

علاوه بر این، دانشجویان بالغی از مشاغل و اقشار مختلف زندگی که تحصیل در بودیسم را انتخاب می کنند، نه لزوماً برای مقتضیات حرفه ای، بلکه به دلیل دانش یا علاقه به دین می باشد. تعداد این ها، قابل توجهی است که دوره های مذکور را به زبان انگلیسی می گذرانند. با این حال، از این دسته از دانش آموزان، کسانی که به تحقیق در مطالعات بودایی می پردازند، تعداد کمی هستند. یک استثنا از این وضعیت در مؤسسه تحصیلات تکمیلی پالی و بودایی دانشگاه کالانیا مشاهده می شود که دانشجویان خارجی، بیشتر راهبان، همراه با تعداد کمی از دانشجویان محلی مدارک تحصیلی بالاتر را دنبال می کنند.

با توجه به رقابت، پروفسور تیلاکاراتنا تأکید کرد که فرصت های شغلی دانشگاهی برای دانشجویان در این زمینه محدود است و بنابراین، بسیار رقابتی است. کسانی که موفق و استخدام شده اند، تحصیلات تکمیلی خود را در هند (که به دلایل مالی و دانشگاهی انتخاب شده است) یا چین (برای حمایت پولی که در دسترس است و برای تحصیل ارائه شده است) دنبال می کنند، در حالی که برخی به انگلستان، کانادا یا استرالیا می روند. همچنین ذکر می شود که از آنجا که تحصیلات تکمیلی در ژاپن، هنگ کنگ و کشورهای اروپایی تقریباً به طور کامل به کمک های مالی بستگی دارد و از آنجا که دستیابی به چنین کمک هایی دشوار است، تعداد دانشجویانی که به این کشورها می روند در حال کاهش است.

در قرن گذشته (بیستم)، دانشمندان بودایی سریلانکایی به دلیل داشتن آموزش در بخش های فلسفی یا مذهبی غربی، به دلیل داشتن فلسفه تطبیقی، شهرت داشتند. این واقعیت که اکثر آنها تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در زبان انگلیسی به پایان رساندند، برای مطالعه بیشتر آنها در محیط های مختلف دانشگاهی مفید بود.

امروزه نمی توان در مورد مهارت انگلیسی معلمان احتمالی دانشگاه در مطالعات بودایی همین را گفت. این دلیل دیگری است که چرا آنها به دنبال فرصت هایی در کشورهای غیر انگلیسی زبان هستند. با این حال، به دلیل این تغییر در محل تحصیل، آنها روش های متفاوتی را در مورد مطالعات بودایی اتخاذ می کنند و در زمینه های مختلف این موضوع تخصص دارند. این تغییرات نه به خودی خود خوب هستند و نه بد. زیرا بستگی به مطالعه آنها ندارد، بلکه نحوه مطالعه آنها درباره بودیسم بستگی دارد.

منبع:

· https://www.themorning.lk/buddhist-studies-in-sl-needs-improvement-academic-don/

ملاحظات:

آئین بودیسم بویژه شاخه بودیسم تیرواده که شاخه سنتی و تقریبا کوچکتر بودیسم و اصلی ترین در سریلانکاست بسیار برای  حاکمیت و روحانیون و مراکز آموزش و تبلیغ سریلانکا مهم است. این اهمیت در مقایسه با شاخه ماهایانه که در چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان می باشد و رو به گسترش است دو چندان می شود و نگرانی روحانیون و مسئولان را از دو منظر تعداد پیروان و نیز استدلالات و مطالعات عمیق و بنیادی در مقابل سایر شاخه بیشتر می کند.از این منظر روحانیون بودایی در سریلانکا بسیار علاقمند به تعامعل و گفتگو با سایر ادیان و دانشگاهها مایل به برگزاری مطالعات مشترک در این زمینه هستند.